Lão hóa là một quá trình tự nhiên của cơ thể, nhưng chúng ta có thể làm chậm quá trình này bằng cách ăn uống đầy đủ chất dinh dưỡng. Một số loại thực phẩm có chứa nhiều chất chống oxy hóa và vitamin có thể giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời, giảm nếp nhăn và cải thiện độ đàn hồi của da.
Lão hóa là gì?
Lão hóa là một quá trình sinh học tự nhiên xảy ra ở tất cả các sinh vật sống, bao gồm cả con người. Nó là sự thay đổi theo thời gian của cơ thể, dẫn đến suy giảm chức năng và khả năng duy trì trạng thái cân bằng nội môi. Đây là quá trình cơ thể bắt buộc phải trải qua đến từ cả bên trong lẫn bên ngoài, nhưng sẽ biểu hiện ra bên ngoài bằng các hình ảnh trực quan: tóc bạc màu, da sạm đi, nổi đồi mồi, nám, da nhăn nheo, nếp nhăn và vết chân chim xuất hiện dày đặc, co rút xương khớp và suy giảm chiều cao.
Dấu hiệu lão hóa da thường sẽ rõ nét hơn khi bạn bước qua tuổi 35. Nhưng với chế độ sinh hoạt, ăn uống, và một số yếu tố môi trường, những dấu hiệu này có thể xuất hiện sớm hơn. Chính vì thế, từ 20 tuổi trở đi, bạn đã cần phải rất lưu tâm đến vấn đề ngăn ngừa lão hóa.
Đặc biệt, trước 35 tuổi, nếu bạn thấy da mặt mình khô sạm đi, mất đàn hồi, bắt đầu chảy xệ và thậm chí nổi cả đồi mồi, thì khả năng cao bạn đang bị lão hóa.
Các loại thực phẩm chống lão hóa
Xem thêm: Các loại rau củ vàng giúp da giảm sạm nám
Các nguyên nhân chính gây lão hóa sớm
Lão hóa sớm là quá trình cơ thể già đi nhanh hơn so với tuổi tác, nó ảnh hưởng đến cả ình thức bên ngoài và sức khỏe bên trong cơ thể. Điều này có thể biểu hiện qua nhiều dấu hiệu như da nhăn nheo, chảy xệ, tóc bạc, rụng, giảm trí nhớ, suy giảm chức năng sinh lý,..Vì thế, chúng ta nên tìm hiểu các nguyên nhân chính gây ra lão hóa để nhận biết và kiểm soát chúng. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến lão hóa sớm, bao gồm:
- Yếu tố di truyền: Đây là nguyên nhân da lão hóa sớm duy nhất mà bạn không thể ngăn ngừa. Tuy nhiên, hội chứng lão hóa sớm do gene di truyền rất hiếm gặp, bao gồm 2 tình trạng là hội chứng Hutchinson-Gilford và hội chứng Werner, thường xảy ra ở trẻ nhỏ và tuổi dậy thì.
- Tác động tia UV từ mặt trời: Tiếp xúc quá nhiều với tia UV từ ánh nắng mặt trời gây tổn thương đến làn da, đẩy nhanh quá trình lão hóa. Thậm chí, khi bạ tiếp xúc với ánh nắng mặt trời quá nhiều và thương xuyên mà không bảo vệ, che chắn sẽ dẫn đến ung thư da. Từ đó làn da sẽ trở nên nhăn nheo và tăng sinh sắc tố.
- Môi trường có hại: ô nhiễm môi trường, hóa chất có hại trong không khí như: khó bụi, hóa chất công nghiệp sẽ tạo ra các gốc tự do. Từ đó gây tổn thương các tế bào da, gây lão hóa nhanh hơn.
- Hút thuốc lá: Người hút thuốc sẽ đối mặt với tốc độ lão hóa nhanh hơn người bình thường khoảng 1,4 tuổi. Nghiên cứu cho thấy hai thành phần độc hại trong khói thuốc lá là nicotine và carbon monoxide (khí CO) có tác hại rất lớn đến làn da. Khí CO chiếm chỗ của khí oxy tại da còn nicotine là chất làm hạn chế lưu lượng máu tới da, khiến da khô và đổi màu, nhăn nheo, chảy xệ và thiếu sức sống.
- Chế độ ăn uống: Chế độ ăn uống thiếu chất dinh dưỡng, nhiều thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt, thức uống có gas có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa.
Các loại thực phẩm chống lão hóa
- Căng thẳng: Căng thẳng kéo dài có thể dẫn đến tình trạng viêm nhiễm mãn tính, là một trong những nguyên nhân chính gây lão hóa. Khi căng thẳng, cơ thể sẽ sản xuất ra hormone cortisol làm ảnh hưởng đến hệ miễn dịch và khả năng tự phục hồi của cơ thể.
- Thiếu ngủ: Khi ngủ, cơ thể sẽ sản sinh ra các hormone giúp phục hồi và sửa chữa các tế bào bị tổn thương. Do đó, thiếu ngủ có thể khiến cho quá trình lão hóa diễn ra nhanh hơn.
- Ít vận động: Sẽ gây ra tình trạng lão hóa sớm, ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và trao đổi chất. Cơ thể sẽ tích tụ nhiều chất độc hại và giảm khả năng tái tạo. Khi vận động, cơ thể sẽ duy trì lưu thông máu, sản sinh ra các hormone giúp tăng cường sức khỏe tim mạch, hệ miễn dịch và chức năng não bộ, hỗ trợ quá trình trẻ hóa.
- Tiêu thụ rượu bia quá mức: Khi sử dụng quá nhiều rượu bia thường xuyên, cơ thể sẽ mất nước và muối hơn bình thường. Đây là nguyên nhân góp phần dẩy nhanh dấu hiệu lão hóa như: khô da, khô môi, da giảm độ đàn hồi,..
- Sử dụng sai hoặc thiếu sản phẩm chăm sóc da: Sử dụng sản phẩm không phù hợp với loại da hoặc chứa các thành gây ứng có thể gây lão hóa sớm. Bên cạnh đó, sử dụng thiếu sản phẩm chăm sóc da quan trọng như: kem chống nắng, kem dưỡng ẩm,.. cũng dẫn đến lão hóa sớm.
- Thay đổi nội tiết tố: Các hormone trong cơ thể điều chỉnh nhiều chức năng sinh học, bao gồm sự phát triển, trao đổi chất và sinh sản. Khi tuổi tác tăng lên, các hormon như estrogen và testosterone giảm sút. Estrogen giảm ở phụ nữ trong giai đoạn mãn kinh, ảnh hưởng đến sức khỏe xương, da và tim mạch. Testosterone giảm ở nam giới, ảnh hưởng đến khối lượng cơ, mật độ xương và sức khỏe tinh thần. Sự thay đổi nội tiết tố này góp phần vào quá trình lão hóa và các bệnh liên quan đến tuổi tác
- Sự suy giảm telomere: Đây là đoạn cuối của nhiễm sắc thể, bảo vệ nhiễm sắc thể khỏi bị tổn thương và ngăn chặn sự mất mát của thông tin di truyền trong quá trình phân chia tế bào. Mỗi lần tế bào phân chia, telomere ngắn dần. Khi telomere trở nên quá ngắn, tế bào không thể phân chia nữa và đi vào trạng thái lão hóa hoặc chết. Sự suy giảm telomere được coi là một trong những cơ chế quan trọng dẫn đến lão hóa tế bào và sự suy giảm chức năng của các cơ quan trong cơ thể.
Xem thêm: Thực phẩm bổ sung sắt giúp làn da khỏe mạnh và sáng mịn
Thực phẩm giúp chống lão hóa
Trái cây và rau xanh: Quả mọng (dâu tây, viết quất, mâm xôi): Giàu vitamin C, flavonoid là những chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào da khỏi bị tổn thương khỏi các gốc tự do. Rau cải: Giàu vitamin A, C, E và K, cũng như folate, lutein và canxi, tất cả đều có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm. Cà chua: Chứa lycopene, một chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời và giảm nguy cơ ung thư da. Quả bơ: Giàu vitamin E, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời và cải thiện độ đàn hồi của da.
Hạt: Hạt chia, hạt lanh: Chứa nhiều chất xơ, protein, axit béo omega-3 và vitamin, khoáng chất thiết yếu. Chất chống oxy hóa trong hạt chia và hạt lanh giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời và các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa. Hạnh nhân, hạt điều, quả óc chó: Chứa nhiều vitamin E, vitamin B, protein, chất xơ và khoáng chất như magie, kali, phốt pho. Vitamin E trong các loại hạt này là chất chống oxy hóa mạnh mẽ giúp bảo vệ tế bào da khỏi bị tổn thương, làm chậm quá trình lão hóa.
Các loại cá béo: Cá hồi, cá thu, cá trích: Chứa nhiều axit béo omega-3, vitamin D và protein giúp cải thiện sức khỏe tim mạch. Axit béo omega-3 trong cá béo giúp giảm viêm, cải thiện độ đàn hồi của da và làm chậm quá trình lão hóa.
Các loại thực phẩm chống lão hóa
Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt: Chứa nhiều chất xơ, vitamin nhóm B và khoáng chất như sắt, magie, kẽm. Chất xơ trong ngũ cốc nguyên hạt giúp cơ thể no lâu, hạn chế ăn vặt và hỗ trợ giảm cân, góp phần làm chậm quá trình lão hóa.
Sữa và các sản phẩm từ sữa: Sữa chua, phô mai, kefir: Chứa probiotics giúp cải thiện hệ vi sinh đường ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa và tăng cường hệ miễn dịch
Trà xanh: Chứa nhiều polyphenol, catechin và EGCG, là những chất chống oxy hóa mạnh mẽ. Chất chống oxy hóa trong trà xanh giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời và các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa.
Sô cô la đen: Chứa nhiều flavonoid, là chất chống oxy hóa mạnh mẽ, cải thiện tuần hoàn máu, bảo vệ da khỏi các tác hại tia UV và giảm viêm
Các loại gia vị và thảo mộc: Nghệ: Chứa curcumin, một hợp chất có tác dụng chống oxy hóa mạnh mẽ, giúp bảo vệ da khỏi tác hại của các gốc tự do. Gừng: Chứa gingerol, một hợp chất có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm, cải thiện lưu thông máu, giúp da nhận được nhiều oxy và chất dinh dưỡng hơn.
Dầu ô liu: Chứa axit béo omega-3, giúp giữ cho da ngậm nước và khỏe mạnh. Axit béo omega-3 cũng có tác dụng chống oxy hóa và chống viêm cho làn da
Nước: Uống đủ nước mỗi ngày giúp duy trì độ ẩm cho da, hỗ trợ chức năng tiêu hóa và thải độc tố khỏi cơ thể.
Xem thêm: Các thực phẩm bổ sung năng lượng cho những ngày nắng nóng
